Обединета Македонија

Од памтивек, некои народи пораснаа за да создаваат империи, додека други се намалија во ништо. Значи, како навистина знаеме кои се точните граници на една нација? Дали тие се управувани од демографијата или од политичарите кои потпишуваат договори? Дали се тие можеби одредени од топографијата на регионот или од географските и природните граници? Како навистина знаеме каде започнува една земја, а каде завршува друга?

Низ историјата, границите на Македонија значително се менувале со текот на времето. Во текот на раните 400-ти п.н.е., оваа мала, но издржлива империја контролирала мала територија која се протегала од Воден (Едеса) до Лариса во Грција и на запад до Сер (Серес). Овие мали, скромни почетоци траеја многу кратко време откако кралството стекна повеќе земја на исток околу 100 години подоцна во времето на кралот Пердика I, обвивајќи ги денешните градови Битола, Охрид, Преспа и областите на Епир и голем дел од Тесалија.

Во времето на смртта на Филип II, Македонското Кралство ги вклучуваше денешна Македонија, Грција, речиси цела Бугарија и европска Турција. Но, проширувањето на Македонија само што започна. Под водство на неговиот син Александар, македонската војска ја нападна Персиската империја и ги клекна моќните Персијци, апсорбирајќи ја нивната империја во сопствената. Македонија сега се протегаше од Охрид до Исламабад, од Грција до границите на Индија.

По смртта на Александар, неговите генерали се бореа меѓу себе и ја откинаа неговата империја. Она што останало од Македонското Кралство било многу помало од она што било во времето на смртта на Филип II. Македонија сега ги вклучуваше цела денешна Македонија и Грција. Тракија, или она што сега е денешна Бугарија, се отцепи, а модерната европска Турција исто така беше инкорпорирана. Сепак, нејзините граници требаше повторно да се променат.

За време на римското освојување на Македонија во 146 п.н.е., границите биле променети, раздвојувајќи ја Македонија и Грција целосно, освен дел од модерната северна Грција и инкорпорирајќи делови од денешна Албанија.

За време на библиските времиња, границите на Македонија се променија уште еднаш, сега вклучувајќи поголеми делови од Грција, освен Пелопонез и цела денешна Албанија. Овде останал, под римска окупација, до формирањето на Источното Римско Царство или Византиската империја.

Скоро половина век, границите на Римска Македонија останаа недопрени и недопрени. Дури во 8 век од н.е., императорот Константин VI ја создал „темата“ за Македонија, која, чудно е доволно, не вклучувала ниту еден дел од денешна Македонија! Оваа провинција ги опфаќала сегашните делови од Тракија и делови од Бугарија, додека темата Бугарија го опфаќала она што е денешна Македонија. Темата за Бугарија била воспоставена откако императорот Василиј II ја освоил и распуштил Бугарската империја во која била вклучена и Македонија. Тој го поставил Скопје за главен град и ја деградира Охридската патријаршија на Архиепископија.

Токму оваа ера во историјата предизвикува многу конфузија и фрустрација кај повеќето Македонци. Регионот Македонија сега беше преименуван во „Темата на Бугарија“, а регионот на Бугарија сега беше преименуван во „Темата на Македонија“. Многу теории еволуираа со текот на времето зошто е тоа така, но она што можеме со сигурност да го кажеме е дека македонскиот народ кој го населувал овој регион го задржал својот идентитет и статус како Македонци. Овие промени на границите кон Македонија не траеја долго веднаш откако беа уште еднаш изменети.

Падот на Источното Римско Царство беше бавен и болен. Отоманските Турци се погрижиле за крајно да пропадне и ја апсорбирале малата територија што ја контролирале. Турците маршираа на Балканот и битката за Косово во 1389 година ја запечати судбината на регионот Македонија во следните 500 години. За време на отоманското владеење на Балканот, регионите и градовите доживеаја многу промени во однос на нивната демографска структура и со тоа се роди она што денес го знаеме како современи географски и регионални граници на Македонија.

Со воспоставувањето на овие граници, Македонија беше внатрешно поделена на „санџаци“ од Турците за полесно да управуваат со нив.

Овие граници на Македонија останаа такви како што беа над 500 години, подолго од сите други граници наметнати на Македонците. За жал, тие повторно би се промениле.

Падот на Отоманската империја на почетокот на 20 век ги предизвика двете балкански војни, кои многумина ги сметаат за претходник на Големата војна. Новонезависните народи Грција, Србија и Бугарија ги здружија силите за да ги истераат Османлиите од Европа еднаш засекогаш. Во нивниот успех, турските територии што останаа беа разделени меѓу себе; од кои едната беше Македонија.

На 10 август 1913 година , лидерите на Бугарија, Србија, Романија, Грција и Црна Гора ја поделија Македонија меѓу себе. Договорот од Букурешт налагаше Грција да добие најголем дел, а потоа Србија, па Бугарија. Македонија би останала ваква, избришана од картите на Европа речиси 50 години. До уште еден глобален конфликт немаше да видиме Македонија повторно да се појави како држава.

Како што фашизмот ја зафати Европа, се роди очајнички обид за ослободување. На 2 август 1944 година, на 41-годишнината од Илинденското востание, во манастирот Св. Прохор Пчињски се одржа првото заседание на новосоздаденото Антифашистичко собрание на Народното ослободување на Македонија (АСНОМ). За претседател е избран Методија Андонов-Ченто, а за потпретседател Панко Брашнаров (поранешен член на ВМРО). Собранието се обиде да обезбеди што поголема независност на југословенска Македонија и даде приоритет на обединувањето на трите дела на Македонија. Повеќе извори наведуваат дека Ченто правел планови за создавање независна Македонија која би била поддржана од САД. Манифест беше напишано во кое се зацртани идните планови на АСНОМ за самостојна македонска држава и прогласување на јазикот како официјален јазик во Македонија. АСНОМ беше орган на управување на Македонија од нејзиното формирање до крајот на Втората светска војна.

По Втората светска војна, Македонија го задржа статусот на „Социјалистичка Република“ во рамките на Југославија. Потоа, 50-ина години подоцна, се одржа референдум и македонскиот народ утврди дека останал доволно долго со Југославија. На 8 септември 1991 година, Македонија успешно и мирно се отцепи од Југославија на сенароден референдум. Границите кои ѝ беа наметнати на Македонија во текот на 20 век и останаа до денес.

Меѓутоа, без сомнение, Македонците чувствуваат афинитет кон границите на современа Македонија формирани за време на османлиското владеење. Тоа е затоа што не само што цврсто вклучува голем дел од границите на античкото кралство, туку беше и најточен во однос на демографијата и јазикот. Населението на луѓе кои живееле во овие граници се нарекувале себеси Македонци и зборувале на македонски народен јазик. Безброј песни, песни и филмови го отсликуваат овој концепт на обединета Македонија. Не е ни чудо што денес тие соништа за „обединета Македонија“ сè уште живеат во срцата на луѓето кои живеат во модерната република, окупираните провинции и нејзината дијаспора.

Купувајте ја нашата колекција Карта сега!

https://www.nasnakit.com/collections/karta-collection

Назад на блогот

Остави коментар

Ве молиме имајте предвид, коментарите треба да бидат одобрени пред да бидат објавени.